Fajerwerki - wielowiekowa tradycja

Fajerwerki to wyroby pirotechniczne generujące efekty świetlne i akustyczne, które wykorzystuje się do celów sygnalizacyjnych, militarnych i widowiskowych. Pewnie wiele osób myśli, że fajerwerki to jakiś nowoczesny wynalazek. Tymczasem okazuje się, że z fajerwerkami wiąże się wielowiekowa tradycja. Choć zostały wynalezione w Chinach, to stały się z czasem wspólną, międzykulturową tradycją na całym świecie.

Historia fajerwerków

Wielowiekowa tradycja ludzkości czyli historia sztucznych ogni zapoczątkowana została w starożytnych Chinach około 200 lat p.n.e. Prażono bambusy, aby uzyskać huk, który miał odstraszać złe duchy. Saletrę, czyli środek do peklowania i konserwowania mięsa, umieszczano w suchej łodydze bambusa i odpalano. Wywoływało to iskry wydające charakterystyczne trzaski. Z czasem sztuczne ognie wykorzystywano do świętowania powitania Nowego Roku i podczas ważnych wydarzeń. Około 500 roku n.e. fajerwerki były w Chinach używane w czasie modlitw o pomyślność, a także w celach bojowych.

Z czasem zaczęto mieszać saletrę z siarką i węglem, uzyskując czarny proch. Był do połowy XIX wieku jedynym materiałem pirotechnicznym. Często też potem wykorzystywanym w Europie do celów militarnych jako dymny proch strzelniczy. Do połowy XX wieku fajerwerki odpalano przy pomocy lontu, ustalając czas odpalania rac i ładunków różną długością lontu. Po tym czasie najczęściej do odpalania fajerwerków używa się zapłonników elektrycznych, co zapewnia większe bezpieczeństwo i łatwość użytkowania pirotechniki.

Pierwsze pokazy fajerwerków

Pierwsze pokazy fajerwerków zostały zorganizowane w Chinach w XII wieku na dworze cesarskim. Wykorzystano race z prochem, które z czasem zastępowały bardziej zaawansowane technologicznie i widowiskowe materiały pirotechniczne. Do Europy pierwsze fajerwerki przybyły dwa wieki później, dzięki wyprawie Marco Polo.

W dobie renesansu Włosi zapoczątkowali metamorfozę i ulepszenie pokazów pirotechnicznych, czyniąc z nich niemal sztukę. W XVI wieku zorganizowano pierwszy pokaz kolorowych fajerwerków. Od tego czasu stały się stałym elementem ważnych wydarzeń w całej Europie Zachodniej. W kronikach zapisał się pokaz sztucznych ogni w Wersalu pod Paryżem w 1664 roku na zakończenie festynu. Do historii przeszedł także piękny pokaz fajerwerków w Dreźnie w 1719 roku, na ślubie późniejszego króla Polski Augusta III Sasa z Marią Józefą, córką austriackiego cesarza. Rozbłyskami rac na niebie wypisano jej imię.

Tradycja fajerwerków w Polsce

Pokazy fajerwerków w Polsce to tradycja, która sięga XVIII wieku i została zapoczątkowana przez polską szlachtę. Pierwsza wzmianka o sztucznych ogniach w Polsce pojawiła się w 1566 w „Dziejach” poety Łukasza Górnickiego. Były elementem świętowania narodzin króla Zygmunta III Wazy. Od tego czasu pokazy fajerwerków stały się nieodłączne i niemal obowiązkowe na różnych wydarzeniach oraz zabawach wieczornych organizowanych przez szlachtę, między innymi na ulicy Foksal w Warszawie.

Fajerwerki towarzyszyły najważniejszym momentom i wydarzeniom w naszej historii, świętom państwowym, rocznicom, elekcją i rocznicą bitew. Takim jak choćby zwycięski powrót spod Wiednia Jana III Sobieskiego, elekcja króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, uchwalenie Konstytucji 3 maja i odzyskanie niepodległości. Pokazy sztucznych ogni są do dziś tradycją podczas państwowych obchodów Święta Niepodległości 11 listopada, które upamiętniają jej odzyskanie w 1918 roku po 123 latach zaborów. W wielu dużych miastach pokazy fajerwerków organizowane są jako zwieńczenie świętowania na jego zakończenie.

Jednak dziś fajerwerki w Polsce towarzyszą nie tylko wydarzeniom państwowym. Pojawiają się na imprezach miejskich i plenerowych, na eventach firmowych oraz prywatnych uroczystościach i imprezach. Ciekawe oraz efektowne wyrzutnie fajerwerków można znaleźć na naszych stronach internetowych oraz w sklepach stacjonarnych w Łodzi.