Brazylijscy Baloeiros czyli balony i podniebne fajerwerki

Baloniarstwo w Brazylii to silnie zakorzeniony w kulturze element. Od wielu wieków tysiące balonów pojawiało się na brazylijskim niebie przy okazji czerwcowych Świąt religijnych.

Największy rozwój to zajęcie przeżywało w XX wieku. Powstawały wtedy zespoły Baloeiros złożone z kilkudziesięciu osób, które podążając za najbardziej inspirującymi balonami wykonywały monumentalne konstrukcje nawiązujące do sztuki ludowej. Jednak tradycja przez to nieco się zmieniła.

Brazylijska tradycja

Papierowe balony napędzane pochodniami to część kultury  Brazylii. Początkowo były to małe, kilkumetrowe balony, które w czasach kolonialnych puszczane były w czerwcu. Stanowiły element tradycyjnych Świąt czerwca zwanych festas juninas. Były to obchody dla uczczenia św. Antoniego, Piotra i Jana, którzy w katolickiej tradycji właśnie w czerwcu mają swoje Święta. Podczas festas juninas palono ogniska, puszczano balony i odpalano fajerwerki, co według tradycji służyło budzeniu Świętego Jana.

Stopniowo Balony stawały się misternymi konstrukcjami, które zaopatrzone są w specjalne stojaki wypełniane przeróżnymi fajerwerkami. Zostają one odpalane w trakcie lotu, efektem czego są wyjątkowe i unikalne pokazy pirotechniczne. Balony najczęściej mają bardzo bogate zdobienia. Są to abstrakcyjne wzory lub różne wizerunki oraz postacie Świętych.

Te uroczystości oraz balony jako latające dzieła sztuki ludowej  przetrwały do czasów współczesnych. Jednak Baloeiros i ich poczynania w XX wieku doprowadziły do tego, że oddaliły się od charakteru tradycyjnych uroczystości religijnych.

Brazylijscy Baloniarze

Baloeiros to brazylijscy baloniarze, którzy początkowo bazując na tradycji, stopniowo stali się niemal grupą społeczną, która ze swojego zajęcia uczyniła swoistą subkulturę. Budują ogromne balony, do których podwieszane są fajerwerki, światła czy transparenty. Jednak niekontrolowane ambicje Baloeiros i tworzenie coraz większych konstrukcji sprawiły, że ta wielowiekowa tradycja została najpierw zakazana, a następnie mocno ograniczona w formie.

Brazylijscy baloniarze w latach 60tych połączyli się w zespoły, żeby robić jeszcze większe, bardziej wyszukane i inspirujące balony. W latach 80tych te tradycyjne dzieła latającej sztuki ludowej zaczęły osiągać wysokość nawet 65 metrów. Dzięki temu mogły przenosić setki kilogramów ładunku, w tym fajerwerków. W latach 90tych zaczęto te gigantyczne balony uważać za latających podpalaczy i zagrożenie pożarami lasów.

Zakazana tradycja

Choć brazylijskie baloniarstwo osiągnęło w formie złoty wiek, to ambicje Baloeiros doprowadziły do upadku. W 1998 roku "produkcja, transport i puszczanie" balonów zostało uznane za przestępstwo federalne, podlegającej karze grzywny i więzienia. Brazylijscy baloniarze już nie byli symbolami narodowej kultury ludowej.

Słyszy się wprawdzie, że prawdziwi Baloeiros nie boją się ograniczeń, to część z nich zaczęła testować balony bez ognia. Nowa metoda wykorzystuje gorące powietrze do podnoszenia balonu i staje się powszechna w Brazylii.

Ta historia nie zmienia faktu, że zjawiskowo ozdobione, gigantyczne balony to zawsze był spektakularny widok. Robiły ogromne wrażenie mocnymi kolorami i przepięknymi wzorami, a odpalanie sztucznych ogni to była dodatkowa atrakcja i wyjątkowy pokaz fajerwerków.